Đánh giá kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I (2021 - 2025) khu vực miền Trung -Tây Nguyên

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Võ Phiên báo cáo tại Hội nghị

Hội nghị diễn ra dưới sự chủ trì của các đồng chí: Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025; Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Y Thanh Hà Niê Kđăm, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội;  Hầu A Lềnh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Hồ Văn Niên, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Gia Lai; lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương và 16 tỉnh khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Đoàn công tác tỉnh Quảng Ngãi do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Võ Phiên làm trưởng đoàn, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Hồ Ngọc Thịnh và đại diện một số sở, ngành và địa phương đã tham dự Hội nghị. Đây là hội nghị quan trọng nhằm đánh giá những kết quả đã đạt được trong giai đoạn I (2021 - 2025) và đề xuất các nội dung cho giai đoạn II (2026 - 2030) khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

Theo Ủy ban Dân tộc, khu vực miền Trung và Tây Nguyên hiện có 445 xã khu vực I, 66 xã khu vực II, 476 xã khu vực III và 3.243 thôn đặc biệt khó khăn, chiếm 24,53% tổng số thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi của cả nước. Dân số khu vực này trên 21 triệu người; trong đó có hơn 3,6 triệu người thuộc 53 dân tộc thiểu số, chiếm khoảng 17% dân số. Phần lớn khu vực là miền núi, điều kiện tự nhiên, địa hình phức tạp, bị chia cắt, dân cư sống thưa thớt, không tập trung với nhiều thành phần dân tộc khác nhau, sinh kế còn nhiều khó khăn.

Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 là nhiệm vụ chính trị quan trọng, được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 rất quan tâm. Nội dung Chương trình có nhiều chính sách đa dạng và địa bàn triển khai bao phủ rộng, trải dài trên địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số cả nước. Chương trình có 10 dự án, 14 tiểu dự án và 36 nội dung chính sách thành phần với sự tham gia trực tiếp của 23 bộ, cơ quan trung ương trong công tác quản lý, điều hành...

Trong giai đoạn 2021-2025, tổng nguồn lực dự kiến để triển khai chương trình là trên 22.560 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương là hơn 20.520 tỷ đồng. Tính đến ngày 30/9/2024, 16 tỉnh miền Trung và Tây Nguyên đã giải ngân hơn 12.930 tỷ đồng, đạt 60,6% kế hoạch.

Đến nay, sau gần 4 năm thực hiện, công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành thực hiện Chương trình đã đi vào vận hành tương đối tốt, kết quả triển khai thực hiện Chương trình năm 2024 có nhiều chuyển biến tích cực; góp phần quan trọng trong việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của khu vực. Các nguồn lực, chính sách của Chương trình đã và đang tập trung đầu tư phát triển các công trình hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh như kết nối đường giao thông, các công trình tưới tiêu phục vụ sản xuất, các công trình tạo điều kiện tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản về y tế, giáo dục, nhà ở, sinh hoạt văn hóa; hoạt động đào tạo nghề, hỗ trợ việc làm, góp phần giải quyết việc làm ổn định cho một lực lượng lao động rất lớn trên địa bàn; thông qua đầu tư, hỗ trợ phát triển sản xuất và sinh kế góp phần nâng cao thu nhập cho người dân; công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc được quan tâm.

Các đại biểu tham dự Hội nghị

Cùng với việc thực hiện các chính sách dân tộc và các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025, các địa phương đã thực hiện tốt công tác xoá đói, giảm nghèo, đào tạo nghề, giải quyết việc làm; đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào được nâng cao; công tác chăm sóc sức khoẻ, giáo dục - đào tạo có những chuyển biến tích cực.

Tại Quảng Ngãi, việc thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm chỉ đạo, triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời; các quy định về cơ chế, chính sách, huy động, phân bổ vốn đã được HĐND tỉnh, UBND tỉnh ban hành đầy đủ, kịp thời theo thẩm quyền để tổ chức thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh và đạt được một số kết quả đáng ghi nhận. Giảm tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS trong 02 năm (2022 và 2023) đã đạt và vượt mục tiêu kế hoạch được cấp thẩm quyền giao; năm 2022 giảm 5,37%, năm 2023 giảm 6,01%, năm 2024 dự kiến giảm 07%. Các chính sách về y tế, giáo dục, văn hóa…, được quan tâm; hầu hết các chỉ tiêu đã đạt và vượt kế hoạch được giao; cơ sở hạ tầng khu vực nông thôn, miền núi ngày càng hoàn thiện và nâng cao; tình hình an ninh, chính trị vùng đồng bào DTTS cơ bản được giữ vững ổn định. Đến nay, có 08 xã vùng DTTS&MN đạt chuẩn nông thôn mới; dự kiến đến hết năm 2025 có 13 xã khu vực II, khu vực III vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 đạt chuẩn nông thôn mới.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ghi nhận và đánh giá cao tinh thần nỗ lực, sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị và sự đồng hành ủng hộ của Nhân dân 16 tỉnh khu vực miền Trung - Tây Nguyên trong thực hiện Chương trình; nhờ vào những chính sách hỗ trợ thiết thực và hiệu quả của Chương trình, đời sống vật chất tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi nâng lên rõ rệt, góp phần quan trọng trong việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của các địa phương nói riêng và cả nước nói chung, tạo niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Về nội dung chương trình giai đoạn II: từ năm 2026 đến năm 2030, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ yêu cầu các thành viên Ban chỉ đạo, các bộ, ngành và các địa phương liên quan cần rà soát để kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ bổ sung hành lang pháp lý cho các chính sách của chương trình đúng pháp luật quy định; các chương trình, dự án giai đoạn 2 sẽ phân cấp mạnh để các địa phương chủ động thực hiện mang lại hiệu quả cao nhất.

Về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm tâm từ nay đến cuối năm 2024, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đề nghị tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, đẩy mạnh triển khai và giải ngân vốn thực hiện Chương trình; chủ động rà soát, phát hiện những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện để có giải pháp tháo gỡ hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, hướng dẫn, xử lý kịp thời theo quy định hiện hành và phù hợp tình hình thực tiễn.

Tại Hội nghị, Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia đã đề ra các mục tiêu trong giai đoạn 2026-2030, phấn đấu thu nhập bình quân đạt 1/2 bình quân cả nước; giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 10%; không còn xã, thôn đặc biệt khó khăn; 70% xã đạt chuẩn nông thôn mới; xóa bỏ nhà ở tạm … Những mục tiêu này thể hiện quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc chăm lo, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số khu vực miền Trung và Tây Nguyên, góp phần thúc đẩy vào sự phát triển toàn diện đất nước./.

                                                                                                     Thu Lệ