Họp Hội đồng tư vấn tuyển chọn đề tài “Xây dựng từ điển điện tử tiếng đồng bào dân tộc thiểu số Việt – Hrê, Việt - Co".

Tham dự buổi làm việc có ThS. Trần Công Hòa – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì; ông Trần Văn Mẫn  - Trưởng Ban dân tộc tỉnh; ông Trần Duy Linh – Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông tỉnh Quảng Ngãi, đăng ký chủ nhiệm đề tài. Thành viên tham gia Hội đồng tư vấn tuyển chọn theo Quyết định số 53/QĐ-SKHCN ngày 08/4/2022 của Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ.

ThS. Trần Công Hòa – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì buổi làm việc.

Theo thuyết trình của nhóm tác giả, hiện nay Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với trường Đại học Phạm Văn Đồng tổ chức các lớp giảng dạy cho đối tượng cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên tiếng đồng bào (tiếng Hrê và Co). Tuy nhiên, tài liệu phục vụ học tập chỉ mới có giáo trình bằng giấy do những người có kinh nghiệm biên soạn, và việc học tập chủ yếu thông qua truyền miệng, chưa có dạng từ điển chuẩn phục vụ tra cứu, học tập. Đồng thời, với xu hướng chuyển đổi số hiện nay, có thể hoàn toàn tận dụng công nghệ để hỗ trợ việc học và tự học, qua đó tiết kiệm rất nhiều chi phí, công sức, tạo điều kiện cho rất nhiều người có nhu cầu tự học, tự nghiên cứu về tiếng đồng bào dân tộc thiếu số của tỉnh… Do vậy, việc xây dựng và hoàn thiện bộ từ điển điện tử tiếng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ngãi là cần thiết nhằm hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số ứng dụng công nghệ thông tin, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng dân tộc thiểu số với các địa bàn trong cả nước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác dân tộc ở địa phương.

ThS. Trần Duy Linh – Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông tỉnh Quảng Ngãi trình bày thuyết minh đề cương đề tài.

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu xây dựng từ điển điện tử để phục vụ tra cứu tiếng đồng bào dân tộc thiểu số Việt – Hrê, Việt – Co và ngược lại. Các từ đều được định nghĩa, hướng dẫn phát âm, cung cấp các từ đồng nghĩa, ví dụ minh họa, các hình ảnh và các đoạn phim về phong tục, tập quán, văn hóa của người đồng bào dân tộc thiểu số Hrê, Co; từ điển được thiết kế linh hoạt, cung cấp chức năng thêm mới, cập nhật, chỉnh sửa từ ngữ, hình ảnh, tiếp nhận phản hồi và tương tác với người dùng, cho phép khai thác, sử dụng trên nhiều hệ thống khác nhau như máy vi tính, điện thoại, máy tính bảng; đánh giá được kết quả triển khai áp dụng từ điển điện tử tiếng đồng bào dân tộc thiểu số Việt – Hrê, Việt – Co vào thực tế.

Sản phẩm chính của đề tài là bộ từ điển điện tử tiếng đồng bào dân tộc thiểu số Việt – Hrê, Việt – Co dễ dàng sử dụng và đáp ứng các yêu cầu: Từ điển có trên 1.120 từ Hrê và 1.650 từ Co, đặt trên trung tâm dữ liệu tỉnh Quảng Ngãi; xây dựng được hệ thống website sử dụng API cho phép tìm kiếm, tra cứu từ điển; có chức năng gõ từ, website có khả năng cho phép 3.000 kết nối đồng thời; xây dựng công cụ hỗ trợ gõ tiếng dân tộc (Hrê, Co) trên giao diện; hoạt động trên các môi trường như trên máy vi tính (web-based), ứng dụng trên các thiết bị điện tử thông minh, máy tính bảng (hệ điều hành IOS và Androi); từ điển gồm các chức năng như dịch nghĩa từ, phát âm từ, xem ví dụ minh họa, xem từ đồng nghĩa – gần nghĩa; dịch xuôi và dịch ngược (Việt – Hrê; Hrê – Việt; Việt – Co, Co –Việt); ứng dụng công nghệ AI – trí tuệ nhân tạo trong nhận diện giọng nói; có kênh tiếp nhận các đóng góp của ngươi sử dụng từ điển (chức năng “phản hồi – góp ý”) để thu thập thêm dữ liệu ngôn ngữ, hoàn thiện hơn sản phẩm từ điển và làm cơ sở cho các nghiên cứu khác; các báo cáo khoa học như báo cáo xây dựng từ điển điện tử tiếng đồng bào dân tộc thiểu số Việt –Hrê, Việt – Co và ngược lại; báo cáo đánh giá kết quả triển khai từ điển điện tử tiếng đồng bào dân tộc thiểu số Việt – Hrê, Việt – Co vào thực tế; phim tư liệu, bản tin khoa học các bài báo khoa học đăng trên tạp chí chuyên ngành.

Thành viên Hội đồng trao đổi, phản biện, góp ý thuyết minh đề tài.

Hội đồng đã xem xét, phân tích, cho ý kiến về hồ sơ đăng ký chủ trì và đánh giá dựa trên các nhóm tiêu chí, thang điểm theo quy định. Hội đồng yêu cầu hồ sơ thuyết minh của đề tài phải phù hợp giữa nội dung, thời gian và nhân lực thực hiện; giữa tổng mức kinh phí và sản phẩm của đề tài; tính khả thi, ứng dụng cao để sản phẩm đặt hàng có hàm lượng khoa học cao…

Kết quả, hồ sơ đăng ký tuyển chọn của Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông tỉnh Quảng Ngãi trúng tuyển với số điểm là 81/100 điểm. Hội đồng đề nghị đơn vị trúng tuyển tiếp thu ý kiến của thành viên Hội đồng và chỉnh sửa, bổ sung hoàn thiện thuyết minh đề cương gửi về Sở khoa học và Công nghệ để thẩm định kinh phí và trình UBND tỉnh phê duyệt thực hiện.