Bảo tồn nguồn gen giống cây quế bản địa Trà Bồng tại Quảng Ngãi
20/07/2021 15:58 526
Từ xa xưa, người Kor không biết chính thức từ khi nào, họ mang cây quế từ rừng tự nhiên về trồng trong vườn nhà, trồng trên nương rẫy, dọc theo các sườn núi nơi họ cư trú,.. rồi sau đó phát triển thành vườn quế và đồi quế, trở thành cây đặc sản nổi tiếng ở huyện Trà Bồng. Quế được coi là loài cây trồng truyền thống, chủ lực của người Kor. Tuy nhiên, việc lấy giống đem trồng không có tính chọn lọc dễ tạo điều kiện để sâu bệnh hại phát triển, đã làm suy giảm năng suất và phẩm chất tinh dầu Quế Trà Bồng. Trước thực trạng đó, để bảo tồn, lưu giữ nguồn gen giống cây Quế bản địa đặc sản có giá trị kinh tế cao, tạo nguồn giống ổn định có chất lượng phục vụ cho sản xuất tại địa phương, góp phần làm giàu quỹ gen tỉnh Quảng Ngãi, Chi cục Kiểm Lâm tỉnh Quảng Ngãi đã đăng ký thực hiện nhiệm vụ ‘‘Nghiên cứu lưu giữ, bảo tồn nguồn gen giống cây quế bản địa Trà Bồng tại tỉnh Quảng Ngãi và đánh giá kết quả bảo tồn”.
Kiểm tra tình hình sinh trưởng và phát triển của cây quế trồng tại rừng tại khoảnh 1 tiểu khu 42 xã Trà Thủy
Qua thực hiện công tác điều tra trên địa bàn huyện Trà Bồng, Chi cục Kiểm lâm đã xác định và tuyển chọn 200 cây trội giống Quế bản địa Trà Bồng, gồm: xã Trà Hiệp 92 cây/35 hộ, xã Trà Thủy 35 cây/19 hộ, xã Trà Giang 6 cây/2 hộ, xã Trà Bùi 28 cây/3 hộ, xã Trà Tân 10 cây/8 hộ, xã Trà Sơn 8 cây/7 hộ, xã Trà Lâm 14 cây/8 hộ và thị trấn Trà Xuân 7 cây/5 hộ. Cây trội được lựa chọn có độ vượt về đường kính ngang ngực biến động từ 26,09-75,42 %, chiều cao vút ngọn biến động từ 1,58-29,39 %, chiều cao dưới cành biến động từ 0,51-16,96 % và đường kính tán biến động từ 10,38-84,73%. Số cây trội này đã được Sở Nông nghiệp và PTNT quyết định công nhận, mỗi cây trội được gắn bảng và có một mã số cụ thể.
Từ số cây trội được tuyển chọn nêu trên, Chi cục Kiểm lâm đã ký hợp đồng với 87 hộ để bảo vệ trong thời hạn 5 năm 2016-2020 và tổ chức thu mua hạt giống từ các cây trội này để gieo tạo cây con. Đồng thời, phối hợp với Ban quản lý rừng phòng hộ tổ chức trồng, chăm sóc rừng quế với diện tích 10 ha tại khoảnh 1 tiểu khu 42 xã Trà Thủy và khoảnh 6 tiểu khu 34 xã Trà Hiệp huyện Trà Bồng; mật độ trồng 3.300 cây/ha. Ông Phạm Duy Hưng, Chi cục Kiểm Lâm tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Kết quả theo dõi tình hình sinh trưởng rừng giống trồng bảo tồn, cho thấy: Tùy vào điều kiện thời tiết mà tốc độ sinh trưởng cây quế khác nhau giữa các tháng trong năm; nhìn chung các tháng có thời tiết nắng nóng, khô hạn cây sinh trưởng về chiều cao và đường kính chậm; khi có mưa giông, chiều cao và đường kính có xu hướng sinh trưởng nhanh. Sinh trưởng chiều cao nhiều nhất ở giai đoạn tháng 9-10, thời điểm này trùng vào thời điểm khi trời có mưa kết hợp nắng nhẹ và thời tiết không lạnh. Sinh trưởng chiều cao bình quân tăng 18-21cm/năm. Kể từ khi trồng, đường kính gốc bình quân tăng 2-3mm/năm. Về tình hình sâu bệnh, đã ghi nhận có 7 loại sâu và 3 loại bệnh xuất hiện gây hại trên vườn quế bảo tồn nguồn gen tại huyện Trà Bồng, trong đó các đối tượng xuất hiện mang tính phổ biến gồm: sâu đục đọt, bệnh đốm lá, bệnh thán thư. Tỷ lệ cây sống bình quân trên toàn diện tích (10 ha) > 80%, qua kết quả nghiệm thu chăm sóc đánh giá cây trồng sinh trưởng khá và tốt.
Ngoài ra, đề tài còn sử dụng kết hợp hệ thống thông tin địa lý (GIS) với phương pháp phân tích thứ bậc mờ FAHP (Fuzzy Analytic HierarchyProcess) để xây dựng bản đồ bảo tồn nguồn gen giống cây Quế bản địa Trà Bồng tỷ lệ 1/25.000 thể hiện rõ vị trí trồng rừng giống, tọa độ các cây trội và xác định rõ vùng phù hợp để trồng giống Quế bản địa Trà Bồng trên địa bàn huyện Trà Bồng, qua đó, giúp cho chính quyền địa phương định hướng vùng trồng và phát triển Quế bản địa Trà Bồng phù hợp.
Sau 5 năm thực hiện, nhiệm vụ ‘‘Nghiên cứu lưu giữ, bảo tồn nguồn gen giống cây quế bản địa Trà Bồng tại tỉnh Quảng Ngãi và đánh giá kết quả bảo tồn” đã thu thập, tuyển chọn cây giống Quế bản địa Trà Bồng (cây trội) phục vụ cho công tác tạo giống trồng 10 rừng giống quế nhằm lưu giữ, bảo tồn, phát triển và khai thác nguồn gen quý của tỉnh. Kết quả của nhiệm vụ sẽ bổ sung thêm cơ sở khoa học để hoàn thiện hệ thống biện pháp kỹ thuật lâm sinh từ khâu chọn điều kiện lập địa, chọn cây giống, kỹ thuật nhân giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc, nuôi dưỡng … với việc áp dụng kiến thức bản địa của người dân kết hợp với ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới và đây là đóng góp mới về mặt khoa học cho việc phát triển rừng quế của tỉnh, ông Trần Kim Ngọc, Chi cục Phó Chi cục Kiểm Lâm tỉnh Quảng Ngãi, chủ nhiệm đề tài cho biết.
Tin liên quan
- Nghiệm thu kết quả đề tài “Điều tra hiện trạng và giá trị nguồn tài nguyên dược liệu Ma-gang ở tỉnh Quảng Ngãi làm cơ sở quản lý, sử dụng, bảo tồn và phát triển bền vững”
- Hội nghị tổng kết dự án “Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng vùng chuyên canh lạc (đậu phộng) trên đất lúa và màu kém hiệu quả theo chuỗi giá trị tại xã Tịnh Thọ, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi”.
- Họp Hội đồng tư vấn xác định nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp cơ sở bổ sung năm 2021.
- Họp Hội đồng tư vấn giao trực tiếp nhiệm vụ KHCN “Tuyển chọn và nhân nhanh một số giống sắn mới kháng bệnh khảm lá, năng suất cao phục vụ canh tác sắn bền vững tại tỉnh Quảng Ngãi”.
- Họp hội đồng xác định nhiệm vụ “Nghiên cứu, phát triển một số giống sắn kháng bệnh khảm lá năng suất cao phục vụ chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng canh tác sắn bền vững tại tỉnh Quảng Ngãi”.
- Kiểm tra mô hình can thiệp cộng đồng phòng chống trầm cảm ở người cao tuổi trên đại bàn thành phố Quảng Ngãi.
- Hội nghị tham quan đầu bờ mô hình canh tác cây lạc trên đất lúa và màu kém hiệu quả tại xã Tịnh Thọ huyện Sơn Tịnh.
- Sở Khoa học và Công nghệ làm việc với UBND huyện Tư Nghĩa.
- Kiểm tra tình hình thực hiện nhiệm vụ “Đánh giá, so sánh năng suất, chất lượng thịt và đề xuất giải pháp chăn nuôi hiệu quả cho các tổ hợp bò lai tại Quảng Ngãi làm cơ sở định hướng xây dựng thương hiệu thịt bò Quảng Ngãi” năm 2021.
- Kiểm tra tình hình thực hiện nhiệm vụ “Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi bền vững cho đoàn viên thanh niên và nông dân xã Trà Phú, huyện Trà Bồng” năm 2021.
- Họp Hội đồng thẩm định công nghệ dự án Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2
- Kiểm tra tiến độ thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ năm 2021.
- Kiểm tra tình hình thực hiện dự án “Ứng dụng Khoa học và Công nghệ xây dựng vùng chuyên canh lạc (đậu phộng) trên đất lúa và màu kém hiệu quả theo chuỗi giá trị tại xã Tịnh Thọ huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi”.
- Kiểm tra thực tế việc thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ.
- Làm việc giữa Sở Khoa học và Công nghệ và Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng
Thống kê truy cập
Số lượt truy cập: 784
Tổng số lượt xem: 4222590