Nghiệm thu kết quả đề tài “Nghiên cứu thực nghiệm mô hình liên kết trồng và tiêu thụ đảng sâm, khôi nhung ở một số huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi”.

Mục tiêu của đề tài nhằm đánh giá được hiện trạng phân bố, trữ lượng, khai thác, sơ chế biến, bảo quản và nhu cầu tiêu thụ của đảng sâm và khôi nhung tại Quảng Ngãi; Xây dựng mô hình thực nghiệm với diện tích 4ha trồng cây đảng sâm có tỷ lệ sống ≥ 90%, năng suất 7,5 – 8,5 tấn tươi/ha (1,5 – 1,7 tấn khô/ha), sản lượng thu được 30 - 34 tấn tươi (6 – 6,8 tấn khô). Chất lượng dược liệu đạt tiêu chuẩn dược điển V; Xây dựng mô hình thực nghiệm với diện tích 4ha trồng cây khôi nhung có tỷ lệ sống ≥ 90%; Năng suất đạt 20 tấn tươi/ha (4 tấn khô), sản lượng thu được: 80 tấn tươi (16 tấn khô), với chất lượng dược liệu đạt tiêu chuẩn; Hình thành được mô hình liên kết sản xuất, sơ chế biến, tiêu thụ sản phẩm đảng sâm và khôi nhung; Hoàn thiện hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế biến đảng sâm và lá nhung; Nâng cao năng lực về kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế biến đảng sâm và khôi nhung cho 12 kỹ thuật viên và 100 lượt người dân.

TS. BS Nguyễn Tấn Đức – Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ.

Đảng sâm là cây thảo sống nhiều năm, thân leo, dài 2-3m, phân nhánh nhiều. Toàn thân có nhựa mủ mầu trắng. Rễ củ có hình trụ dài, phân nhánh, nạc, mầu vàng nhạt. Rễ củ đảng sâm được dùng làm thuốc chữa tỳ vị kém, phế khí hư nhược, kém ăn, đại tiện lỏng, mệt mỏi, ốm lâu ngày, cơ thể suy nhược... Ngoài ra còn được dùng làm thuốc bổ dạ dày, lợi tiểu tiện, chữa ho tiêu đờm.

Khôi nhung là cây ưu ẩm, chịu bóng, mọc hoang tại những khu rừng rậm miền thượng du, nơi râm mát, tán rừng ẩm, nhiều mùn, ven suối, trong rừng hay ven rừng nguyên sinh ở độ cao 700 – 1300 m. Lá có thành phần hóa học là tanin và glucosid, được coi là cây dược liệu quý hiếm dùng để chữa bệnh dạ dày và đau bụng; Toàn cây dùng làm thuốc; Rễ, lá dùng chữa phong thấp, đau đầu gối, bán thân bất toại, đàn bà sau sinh nở tụ huyết; Lá tươi giã đắp ngoài trị mụn nhọt sưng đau, mụn loét ở chân, đòn ngã tổn thương (theo Trần Thị Kim Liên, 2002).

TS. Trần Thị Liên – Đại diện nhóm thực hiện đề tài báo cáo tại Hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ.

Sau 36 tháng thực hiện, nhiệm vụ đã xây dựng 02 mẫu phiếu điều tra; điều tra, đánh giá hiện trạng phân bố, trữ lượng, khai thác, sơ chế biến, bảo quản và nhu cầu tiêu thụ của đảng sâm và khôi nhung với 120 phiếu/02 loài nghiên cứu; Đã ươm và xuất tổng số cây giống khôi nhung là 52.000 cây, trồng mô hình 8,2ha, trong đó Sơn Tây là 6 ha và Trà Bồng là 2,2 ha; cây giống đảng sâm trồng gồm: 350.000 cây + 1240 kg củ giống + 0,8 kg hạt giống để trồng trong các mô hình với tổng diện tích 6,6ha trong đó Sơn Tây 4,3ha và Trà Bồng 2,3ha; hoàn thiện 02 kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế biến đảng sâm và khôi nhung làm tài liệu hướng dẫn kỹ thuật cho người dân; xây dựng quy trình sản xuất 3 loại sản phẩm: đảng sâm mật ong, mứt đảng sâm, trà khôi nhung đảm bảo chất lượng vẫn giữ được hương vị đặc trưng của sản phẩm trong phần nghiên cứu hoàn thiện quy trình sơ chế biến; triển khai cho 13 cán bộ đi tham quan, học tập kinh nghiệm tại Yên Bái; Đào tạo được 14 KTV về quy trình nhân giống, trồng và sơ chế dược liệu từ cây đảng sâm và cây khôi nhung; Tập huấn cho 100 lượt người tại 2 huyện Sơn Tây và Trà Bồng, sau khi tập huấn người dân đã nắm được nhận thức chung về GACP – WHO; kỹ thuật nhân giống, trồng, thu hoạch, sơ chế biến đảng sâm, khôi nhung và một số dược liệu khác.

Hình ảnh cây Đảng sâm trồng ở mô hình.

Hình ảnh cây Khôi nhung trồng ở mô hình.

Thành viên Hội đồng nghiệm thu đánh giá kết quả thực hiện đề tài.

Hội đồng nghiệm thu ghi nhận, chia sẻ sự cố gắng với nhóm thực hiện nhiệm vụ khi các nội dung của nhiệm vụ đã thực hiện được trong giai đoạn thực hiện khó khăn, phức tạp do diễn biến của dịch Covid 19, hạn hán, và mưa bão; nỗ lực để hoàn thành một nội dung theo thuyết minh của đề tài.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, nhiệm vụ chưa hoàn thành một số nội dung theo thuyết minh đã đề ra. Cụ thể, theo đặt hàng: Đảng sâm tẩm mật ong 150.000 hộp; mứt đảng sâm 12.000 hộp; trà khôi nhung 10.000 túi loại 200g/hộp, 10.000 túi loại 500g/hộp và 3.000 túi loại 1.000g/hộp. Thực tế thì đề tài chỉ đạt  đảng sâm tẩm mật ong 30 hộp; mứt đảng sâm 50 hộp; trà khôi nhung 80 gói loại 200g/gói, 70 gói  loại 300g/hộp và 46 gói  loại 500g/gói. Mô hình trồng thực nghiệm đảng sâm không đạt yêu cầu về tỷ lệ sống, năng suất, sản lượng và chất lượng theo mục tiêu của đề tài.

Qua góp ý, đánh giá của Hội đồng nghiệm thu, đề tài nghiệm thu với kết quả đánh giá Không đạt.